Structuur in je informatieve tekst: zeven stappen

Bij informatieve teksten is het belangrijk om je lezer structuur te bieden. Zo kost het de lezer de minste moeite om alle tekst te lezen. Hetzelfde geldt voor educatieve teksten. In teksten met een ander doel kun je kiezen voor een minder gestructureerde tekst. Om bijvoorbeeld je lezer mee te nemen in een verhaal. Maar bij een informatieve tekst? Niet doen. Volg gewoon mijn zeven stappen.  

Stap 1: Inleiding met basisuitspraak

Je begint je informatieve tekst met een inleiding waarin je je basisuitspraak zet. Met een basisuitspraak vat je de gehele tekst samen in één zin. Of in je basisuitspraak geef je de conclusie van je tekst. Daarna zorg je ervoor dat iedere alinea van je tekst past bij je basisuitspraak.  

Stap 2: Structuur door alinea’s

Verdeel je tekst in alinea's en behandel per alinea één onderwerp. Als je een volgend onderwerp aansnijdt, dan start je ook een nieuwe alinea.

Voorkom dat je alinea’s schrijft van één zin. Toch een enkele zin? Kijk dan of die zin ergens anders beter op z'n plek is. Of kijk of die zin echt nodig is in je tekst. Niet? Schrappen maar. 

Stap 3: Belangrijkste zin als eerste

Plaats de belangrijkste zin altijd vooraan in de alinea. Deze zin noemen we de kernzin. In een andere soort tekst, zoals een amuserende of overtuigende tekst, staat de kernzin soms op een andere plek in een alinea. 

Door de kernzin als eerste te plaatsen, kan je lezer de tekst scannen. Je brengt ook meteen de belangrijkste informatie als eerste. Zonder omwegen of lange inleidingen. 

Stap 4: De kernzinnen vormen een logisch geheel 

Controleer of de gezamenlijke kernzinnen een logische geheel vormen. Als dat zo is, dan heb je alle kernzinnen op de juiste plek staan. Kijk maar mee met alle kernzinnen van deze blog: 

• Je begint je informatieve tekst met een inleiding waarin je je basisuitspraak zet. 
• Verdeel je tekst in alinea's en behandel per alinea één onderwerp. 
• Voorkom dat je alinea's schrijft van één zin.
• Plaats de belangrijkste zin altijd vooraan in de alinea. 
• Door de kernzin als eerste te plaatsen, kan je lezer de tekst scannen. 
• Controleer of de gezamenlijke kernzinnen een logisch geheel vormen.  
• Na de kernzin geef je in de rest van de alinea een toelichting op deze zin.
• Per zin maak je één bewering. 
• Tot slot schrijf je tussenkoppen.  
• Bij geprinte tekst is één tussenkop per drie of vier alinea's genoeg, maar bij online teksten gebruik je meer tussenkoppen. 
• En dat zijn de zeven stappen waarmee je een tekst met een ijzersterke structuur schrijft.

Stap 5: Toelichten van je kernzin

Na de kernzin geef je in de rest van de alinea een toelichting op deze zin. Je kunt de kernzin verder uitleggen of je kernzin ondersteunen met voorbeelden. Of een tegenstelling benoemen. Deze toelichting noemen we de alineaondersteuning. Er zijn verschillende soorten alineaondersteuning:   

• oorzaak
• gevolg
• voorbeeld(en)
• voorwaarde
• beschrijving
• opsomming
• tegenstelling
• vergelijking
• definitie
• conclusie

Stap 6: Kort en krachtige zinnen: zo doe je dat

Per zin maak je één bewering. Heb je meer informatie? Dan gebruik je meer zinnen. Op deze manier voorkom je lange of ingewikkelde zinnen. Korte en krachtige zinnen bevorderen de leesbaarheid van je tekst. Voor nog meer leesbaarheid gebruik je verbindingswoorden om het verband tussen zinnen aan te geven. 

Stap 7: Structuur aanbrengen met tussenkoppen

Tot slot schrijf je tussenkoppen. Een tussenkop is een titel voor één of meerdere alinea’s. Door het gebruik van tussenkoppen geef je structuur aan je tekst. Dat werkt op twee manieren. Ten eerste geef je meer witruimte aan je tekst. Witruimte zorgt voor rust in een tekst. Ten tweede krijgt je lezer door de tussenkop een indruk waar de alinea over gaat. Je bereidt je lezer voor.

Bij geprinte tekst is één tussenkop voor drie tot vier alinea’s genoeg, maar gebruik bij online teksten meer tussenkoppen. Hiermee zorg je voor meer witruimte en meer structuur. En dus meer gemak voor je lezer. Lezersgemak is belangrijk voor online tekst, omdat lezers online eerst een tekst scannen. 

En dat zijn ze... 

En dat zijn de zeven stappen waarmee je een tekst met een ijzersterke structuur schrijft. Succes! Kom je er toch niet uit? Laat het me weten en ik help je graag. Mail naar info@metjepotenindeklei.nl of bel op 06-3830 5876.